Risk haritasında parlayan Uşak'ın sırrı ne?

Uşak 5 bin 555 kilometrekarelik yüzölçümüyle Ege Bölgesi'nin ortasında küçük bir şehir… TÜİK 2021 verilerine göre 80 bini kırsalda toplam 370 bin kişi yaşıyor. Nüfus 11 ilçe, 72 mahalle ve 245 köye dağılmış durumda. Kilometrekareye 66 kişi düşüyor. İstanbul'da kilometrekareye 2 bin 976 kişi düştüğü düşünüldüğünde Uşak'ın ilk sırrı büyük oranda ortaya çıkıyor.

Yaptığımız çok sayıda görüşme sonunda ikinci sır da ortaya çıktı. Öyle anlaşılıyor ki Uşak'ta yaklaşık bir iki ay önce vaka sayısı ve yoğun bakımdaki hasta sayısının pik yapması Uşaklılara ciddi ders oldu. Bu süreç sonunda artırılan kurumsal tedbirlerin yanında halkın yükselen bireysel duyarlılığı tablodaki başarıyı getirmiş görünüyor.

“İnsanlar önce pandemiyi kaale almadı”

Detayları Uşak Tabip Odası Başkanı Op. Dr. Adnan Memiş SÖZCÜ'ye anlattı.

“Bir ara tablo çok kırmızıydı. Halk duyarsızdı. Uşak'ın en hareketli noktası İsmet Paşa Caddesi'nde yoğun kalabalıklar vardı. İnsanlar pandemiyi kaale almadı.

Türkiye çapında vaka sayısı çok düşük açıklanınca insanlar, “Beni mi bulacak ya hu” dedi. İnsan psikolojisi… Sonuçta çok rahat hareket ettiler. Önlem alınamadı.

Bir dönem birkaç sanayi kuruluşunda ciddi sayıda vaka oldu. Oralarda bir patlama oldu. Bizi zora soktu. Buralarda ek önlemler alındı. Bir gıda firmasında sıkıntılar yaşandı. Kapasitesini düşürdü. İki kesimhanesi vardı. birini kapattı. Asıl sıkıntılı olan bölümde çalışanlar karantinaya alındı.

“Yoğun bakımlar doldu, taştı”

Yaklaşık bir- iki ay önce yoğun bakımlar doldu.. Vakalar hastanelerden taştı. Özel bir hastane taşınmıştı. Boşalttığı yer pandemi hastanesi olarak düzenlendi. Burası bile tamamen doldu.
O dönemde insanlar gerçekten düşünmeye başladılar. Çok sıkıntılı diye. İnsanlar yaşayarak gördüler. Çok yakını vefat edenler oldu. Bu ölümlerden sonra insanlar biraz ayaklarını denk aldılar. Kötüyü gördüler ve şu anda daha hassaslar.

Kurallara uyma hassasiyeti şu anda fena değil. Şimdi devlet hastanesinde yoğun bakım hastası yok. Normal serviste 20 civarında hasta olduğunu biliyoruz.

Uşak küçük bir şehir olduğu için toplu ulaşım çok kullanılmıyor. En büyük avantajlarımızdan bir tanesi bu. İnsanlar işlerini daha çok yaya olarak çözüyor.

Özellikle yoğun olduğu dönemde insanlar çok çekindi yaşlılarımız çok fazla çıkmadı. İnsanlara konunun vehameti gerçekten doğru anlatılırsa insanlar kurallara uyuyor.

“Bir hekim vefat etti”

Bir aile hekimi arkadaşımız vefat etti. Başka sağlık çalışan vefat eden olmadı. Sağlık çalışanlarının tamamı aşı oldu. Olmak istemeyenler lafı edilmeyecek kadar azdır.

Sağlık Bakanlığı verileriyle bizim tespitlerimiz arasında çok büyük fark yok. Saklama şansları yok… Burası çok küçük bir yer. İstanbul, İzmir, Ankara gibi değil. Burda bir vefat oldu mu herkes bilir.
Ben kendi adıma Uşak Tabip Odası Başkanı olarak rica ediyorum. Veriler detaylı olarak net olarak açıklansın. Gerçekten net veriler verilirse insanlar biraz daha tedbirli oluyorlar.”

DİSK: “Hiçbir üyemiz covıd'e yakalanmadı”

Uşak'ta özellikle emekçilerin nabzını en iyi tutanlardan biri de DİSK Ege Temsilcisi Memiş Sarı tablodaki başarıyı nüfus yoğunluğunun düşük olmasına bağlıyor.

İnsanların bireysel olarak bilinçli davrandığını kaydeden Memiş, “Çok iyi biliyorum Uşaklılar tarlasında bile maskesi yanında çalıştı. Bizim örgütlü olduğumuz belediyede hiçbir arkadaşımız Covid'e yakalanmadı. Testi pozitif çıkan dahi olmadı. Belediye işçileri aslında çöpten, sosyal destek hatlarına kadar hep alandaydı. Parkını, asfaltını tüm hizmetleri belediye işçileri götürdü. Buna rağmen olumsuz bir durum yaşanmadık” diye konuştu.

Memiş şöyle devam etti: “Belediyeler kurumsal olarak da gerekli hassasiyeti gösterdi. Mesailer genelgelere uygun olarak düzenlendi. Kısa çalışma, uzaktan çalışma, evden çalışma hepsi değerlendirildi. Özel bir tedbir değil ama Sağlık Bakanlığı'nın gönderdiği genelgelere tamamen uyuldu. Zaten insanların sıkça gidip oturduğu 15 kafeterya var. Onlar kapandı. Nüfusun önemli bir bölümü kırsalda. Coğrafi olarak ilçelerin, köylerin dağınık olması nüfus yoğunluğunu azaltan etkenler. Bu da pandeminin bulaşma riskini daha da azalttı.”

Muhtar: “Kırmızı tablo bizi akıllandırdı”

Uşak merkezdeki tek kadın muhtar olan Cumhuriyet Mahallesi Muhtarı Fadime Meral tablodan çok mutlu. “Mavi bize çok yakıştı” diyen Meral, “Bir dönem vaka sayısında büyük artış oldu. Kırmızı noktadaydık, çok şiddetliydi. Corona virüsü var deniliyordu ama yakınındakine temas etmeyince olmaz gibi geliyordu belki. İşte o kırımızı tablo bizi akıllandırdı. Çok yakınlarımızda vefatlar ve ağır hastalar olmaya başlayınca o zaman insanlar silkelendi. Gerçekten bu iş ciddiymiş deyip, tedbirlere çok sıkı sarıldık biz” diye konuştu.

“Esnaf yeni durumdan tatmin olmadı”

Meral şöyle devam etti:

“Denetim belirleyici oldu. Cezalar yenilmeye başlayınca, insanların maddi durumları zaten sıkıntı. Yaptırımlar etkili oldu. Ben merkezde Cumhuriyet Mahallesi muhtarıyım. 45 bin nüfusum var… Ben bile odama bir barikat kurdum. Odama almıyordum. Tüm kamu kurumlarında da bu yapıldı. Özellikle yaşlılarımız kurallara çok güzel uydu. Esnafın durumu gerçekten çok kötü. Esnaf kapattı. Dört gözle bekliyorlardı dünkü açıklamayı ama onları tatmin edici çok bir şey çıkmadı. Yine de ufaktan kıpırdanmaya başlayacaklar. Belediyeden destek çıkmayınca devamlı bize geldi insanlar, “Desteğimiz çıkmadı, yapamıyoruz” Biz de elimizden geldiği kadar yardım etmeye çalıştık. Mahallemizin yüzde 70'inin durumu çok iyi. Genellikle belediye başkanları, valilik ve tüm zengin üst tabakanın olduğu bir mahalle. Biz mahalle içinde yüzde 30'luk kısmı çok güzel idare ettik. Onlardan gelen yardımla biz kendi içimizde döndürebildik. En azından valilikten ve sosyal yardımlaşmadan yardım alamadıklarında, tıkandıklarında… Zaten 1000 liralık bir pandemi yardımını insanlar… Kaç aydır bunla idare etmeleri mümkün değil. Ama diğer mahallelerde çok büyük sıkıntılar olduğunu biliyorum. Herkesin durumu çok kötü.”